Kiezen voor volkoren: een handvat voor de cliënt
Volkorenbrood is een gezonde keuze. Toch is het kiezen voor een volkorenbrood bij de bakker of supermarkt lastig voor consumenten. Met deze informatie kan u uw cliënt helpen bij het maken van de goede keuze.
Kijk verder dan de fantasienaam
Om te controleren of een product echt volkoren is, is het van belang dat de cliënt verder kijkt dan de fantasienaam. Een fantasienaam als donker vloerbrood of volgranenbrood kan een volkorenproduct zijn, maar dat is niet altijd het geval. In Nederland mag een brood pas volkorenbrood worden genoemd als het meelbestanddeel voor 100% uit volkorenmeel bestaat. Dat betekent dat alle bestanddelen van de graankorrel(s) in hun natuurlijke verhouding in het meel aanwezig zijn. Het gebruik van volkorenmeel wordt vermeld in de ingrediëntenlijst en de aanduiding volkorenbrood staat vanaf 1 juli 2022 ook verplicht op of bij het (product)schap voor volkorenbrood wat niet is voorverpakt.
Volgens het Warenwetbesluit Meel en brood moet vanaf 1 juli 2022 elk brood worden aangeduid met wit, bruin of volkoren naar gelang het gebruik van bloem, meel of volkorenmeel. Dit moet onderdeel zijn dan de officiële benaming, bijvoorbeeld heel volkoren tarwebrood met zonnebloempitten. Het is dan nog steeds mogelijk om de fantasienaam donker vloerbrood te gebruiken, mits ook de officiële benaming van het brood op het etiket of schap wordt vermeld. De officiële benaming van brood bevat informatie over de hoeveelheid (alleen verplicht op voorverpakte producten), de aard (wit, bruin of volkoren), de samenstelling (de graansoort(en)) en eventuele overige kenmerkende eigenschappen, bijvoorbeeld het gebruik van desem als rijsmiddel of de aanwezigheid van noten of vruchten in de kruim. Belangrijk dus dat de consument op zoek gaat naar de officiële benaming op de verpakking of schapkaart of - als die nog ontbreekt - dat navraagt bij de bakker/verkoper.
Check of ‘volkorenmeel’ in de ingrediëntenlijst staat
In de ingrediëntenlijst staan alle ingrediënten van het product in aflopende volgorde van gewicht. De ingrediëntenlijst van volkorenbrood begint vrijwel altijd met bijvoorbeeld volkorentarwemeel. Volkorenbrood bestaat in elk geval uit 100% volkorenmeel, water of melk, rijsmiddel en zout. Het is verplicht om te benoemen welke graansoort(en) is/zijn gebruikt, bijvoorbeeld volkorentarwemeel. Als het volkorenbrood nog andere graansoorten bevat, bijvoorbeeld havervlokken ter versiering, dan staan deze verder achteraan in de ingrediëntenlijst.
Vezelrijk ≠ volkoren
Een vezelrijk product is niet automatisch een volkorenproduct. Een voedingsmiddel verrijkt met bijvoorbeeld tarwe- of haverzemelen, noten, zaden, gedroogd fruit of peulvruchtenmeel kan een hoog vezelgehalte hebben, wat niet betekent dat het product ook de gehele graankorrel bevat. Daarnaast is het vezelgehalte van een volkorenproduct afhankelijk van het type graan, de hoeveelheid zemelen, de dichtheid van het product en het vochtgehalte.
Volkorenbrood in verschillende kleuren
De bruine kleur van brood is géén indicatie voor de hoeveelheid volkoren granen. Lang gold het ezelsbruggetje: hoe donkerder het brood, des te meer vezels het bevat. Sommige witte broden zijn bruin doordat moutmeel of gekarameliseerde suiker is toegevoegd. Veel volkorenbroden zijn juist licht van kleur.
Is meergranenbrood gezonder dan volkorenbrood?
Meergranenbrood kán van volkorenmeel gemaakt zijn. Dan is de voedingswaarde ongeveer gelijk aan dat van gewoon volkorenbrood. Soms zelfs iets hoger doordat er geplette graankorrels of zaden toegevoegd zijn. Meergranenbrood heeft ook wel bloem of meel als basis. Wit of bruin meergranenbrood heeft doorgaans minder voedingsstoffen dan volkoren meergranenbrood. Door het gewijzigde Warenwetbesluit Meel en brood moet elk meergranenbrood met ingang van 1 juli 2022 worden aangeduid met wit, bruin of volkoren. Daarmee is het voor de consument in één opslag duidelijk of meergranenbrood volkoren is of niet.