Speltbrood

Wat is speltbrood?

Speltbrood wordt gebakken van het oergraan spelt (Triticum Spelta). Zeker 5000 jaar voor Christus groeide spelt in landen rond de Kaspische zee. Spelt is nauw verwant aan het huidige broodtarwe (Triticum Aestivum). Beide granen lijken dan ook erg op elkaar. De smaak van spelt is wat pittiger dan die van tarwe. Net als bij tarwe en andere graansoorten kun je de speltgraankorrel verwerken tot volkorenmeel, bloem, of een combinatie. Speltbrood is dus verkrijgbaar in volkoren-, wit- en bruinbrood. Speltbrood mag vanaf 1 juli 2022 pas zo genoemd worden wanneer het meelbestanddeel voor minimaal 98% van spelt komt. Wordt een combinatie van spelt en meer dan 2% van een ander graan gebruikt, dan moet dat ook uit de naam van het brood blijken. Een brood waarvan het meelbestanddeel bijvoorbeeld uit 80% spelt en 20% tarwe bestaat, heet dan spelttarwebrood. Voor een combinatie wordt gekozen omdat spelt andere bakeigenschappen heeft en een duurdere grondstof is (de opbrengst per hectare is lager en het graan bewerkelijker).

Hoe zit het met gluten?

Speltbrood bevat net als tarwebrood gluten en is niet geschikt voor mensen die overgevoelig zijn voor gluten. Van speltbrood wordt wel gezegd dat het lichter verteerbaar zou zijn dan tarwebrood en dat gluten hier een rol in spelen. Hoewel het bekend is dat gluten in spelt er anders uitzien dan in tarwe, is er geen wetenschappelijk bewijs dat gluten in spelt anders reageren in de darmen. Dit wordt momenteel verder onderzocht. In het internationale ‘Well on Wheat project’ wordt gekeken of mensen met een prikkelbare darm anders reageren op gluten in spelt, broodtarwe of emmer. Er wordt niet alleen gekeken naar gluten, maar ook naar specifieke koolhydraten en typen eiwitten anders dan gluten. 

Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs is, lijkt een groep mensen zich beter te voelen bij het eten van speltbrood. U kunt cliënten die dit effect ervaren, adviseren goed op het etiket te checken of het brood dat zij kopen 100% speltmeel en/of speltbloem is. 

Voedingswaarde vergeleken

Gemiddeld genomen is de voedingswaarde van tarwe en spelt vergelijkbaar. Uit de meeste studies blijkt dat het gemiddelde eiwitgehalte van spelt iets hoger ligt dan dat van tarwe (14,6/100 gram voor spelt en 13,2/100 gram voor tarwe). Het vet- en voedingsvezelgehalte is gemiddeld genomen vergelijkbaar. De verschillen in voedingswaarden met bijvoorbeeld haver en rogge zijn veel groter. Zo is rogge hoger in vezel (15,1/100 gram voor rogge en 10,7/100 gram voor tarwe) en haver vaak weer hoger in eiwit (16,9/100 gram voor haver vergeleken met 13,2/100 gram voor tarwe).

Bron: Voedingswaarden volkorengranen tarwe, spelt, roggen en haver uit de USDA Nutrient Database (2018) en The HEALTHGRAIN Cereal Diversity Screen: Concept, Results, and Prospects (2008).

Is speltbrood gezonder?

Net als voor andere broodsoorten geldt: speltbrood is het gezondst als het gemaakt is van volkorenmeel. Als de hele speltgraankorrel gebruikt is dus. Wetenschappelijk onderzoek toont geen grote verschillen in voedingswaarde aan vergeleken met tarwebrood.
Gezond? Ja. Gezonder dan tarwebrood? Nee.

Kennisbank professionals
Op brood.net vindt u het laatste nieuws over brood, granen en gezondheid. Op de hoogte blijven? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief op brood.net/professionals