Chronische leverziekten, zoals niet-alcoholische leververvetting (NAFLD), cirrose, leverfibrose en leverkanker, vormen een groeiende bedreiging voor de volksgezondheid. Elk jaar veroorzaken deze ziekten wereldwijd ongeveer twee miljoen doden. Slechte voeding kan een risicofactor zijn voor bepaalde soorten leverziekten. Onderzoekers uit Nanjing (China) voerden een meta-analyse van studies uit om te zien hoe de inname van volkoren granen verband zou kunnen houden met het risico op leverziekten.

Meta-analyse van meerdere grote cohortstudies

Voor deze analyse zijn gegevens verzameld uit meerdere grote cohortstudies, waarbij uiteindelijk de gegevens van 2.160.128 deelnemers zijn opgenomen. De onderzoekers richtten zich op de inname van volkorenproducten en voedingsvezels in relatie tot de prevalentie en incidentie van verschillende leveraandoeningen, zoals NAFLD, levercirrose en leverkanker. Door middel van statistische analyse werden correlaties en risicofactoren vastgesteld. Er werd daarnaast onderzocht welke biologische mechanismen een rol zouden kunnen spelen bij de beschermende effecten van deze voedingscomponenten op de levergezondheid.

10% lager risico

Uit de meta-analyse bleek een significante omgekeerde relatie tussen de inname van volkorenproducten en voedingsvezels en het risico op chronische leverziekten, specifiek voor Europa. Dit betekent dat een hogere inname van deze voedingsstoffen geassocieerd werd met een lager risico op onder andere NAFLD, levercirrose en leverkanker.

Degenen die de meeste volkoren granen aten, hadden een 10% lager risico op het ontwikkelen van een chronische leverziekte dan degenen die het minst aten. De resultaten waren vooral uitgesproken voor een bepaalde subgroep van ernstige leverziekten. Het eten van volkoren granen werd in verband gebracht met een 35% lager risico op het ontwikkelen van cirrose en een 63% lager risico op sterfte door chronische leverziekten.

Mogelijke mechanismen

Enkele mechanismen die mogelijk bijdragen aan deze beschermende effecten zijn als volgt:

1. Lipotropische effecten van volkorenproducten
   Volkorenproducten bevatten verbindingen die in staat zijn om vet uit de lever te verwijderen en de reductie van de aanmaak of afzetting van vet in de lever te beheren.
2. Antioxidantbescherming
   Volkorenproducten zijn rijk aan antioxidanten, zoals vitamine E, die bekend staan om hun kankerpreventieve en ontstekingsremmende eigenschappen. Volkorengranen bevatten daarnaast ook voedingsvezels, die ook aanzienlijk gunstige effecten hebben op aandoeningen die verband houden met chronische leverziekten, waaronder insulinegevoeligheid en levervetgehalte.
3. Effect op de darm-lever-as
   Voedingsvezels bevorderen de darmgezondheid door veranderingen in de darmmicrobiota. Specifieke vezels verhogen de aanwezigheid van nuttige bacteriën en stimuleren de productie van korte-keten vetzuren, die het darmslijmvlies ondersteunen en ontstekingen remmen. Dit beschermt de lever door het verminderen van schadelijke stoffen die via de poortader in de lever terechtkomen.

Bevestigende studies nodig

Deze studie biedt een waardevol overzicht en benadrukt het belang van volkoren en voedingsvezels in de preventie van leverziekten. Verdere onderzoeken zijn nodig om specifieke effecten van verschillende vezel- en graanbronnen en mogelijke mechanismen verder te verduidelijken en bevestigen.

Bron:
Zhang, Y., Sui, J., Xu, Y., Pan, L., Xia, H., & Sun, G. (2024). Effect of whole grain and fiber consumption on chronic liver diseases: a systematic review and meta-analysis. Food & Function.