Alvleesklierkanker; het is redelijk zeldzaam maar kent wel een ongunstige prognose. Er is weinig bekend over de preventie ervan, wat maakt dat het een must is om risicofactoren te achterhalen. Deense onderzoekers onderzochten daarom of er een associatie is tussen alvleesklierkanker en de inname van volkorengranen. En die omgekeerde associatie lijkt er te zijn, met name bij middeljarige mannen, zo blijkt uit de studie. Nog een gunstig gezondheidseffect van volkoren dat aan het licht komt!

Over het onderzoek

De onderzoekers gebruikten gegevens van 55.995 personen (52% vrouw; 50-64 jaar oud) van het Deense DCH cohort. Een FFQ gaf inzicht in de consumptie van volkorengranen en bij een gedeelte van de studiedeelnemers is dit specifiek voor volkorengranen nagegaan in een 24 uurs voedingsnavraag. Uit de studie blijkt een omgekeerde associatie tussen volkoren graanproducten en het risico op alvleesklierkanker. Verhoging van de dagelijkse inname van 50 gram volkorenproduct is geassocieerd met 7% lagere risico op alvleesklierkanker. Dat is één volkorenbolletje of 1,5 volkorenboterham

Daarnaast keken de onderzoekers naar het type volkorenproduct; de associatie tussen alvleesklierkanker en rogge is significant, voor haver en tarwe niet. Ook is de associatie sterker bij mannen dan bij vrouwen. Ondanks dat de studie alleen gegevens van middeljarige deelnemers bevat (die een hoger risico hebben op alvleesklierkanker), geven de onderzoekers aan dat de resultaten te generaliseren zijn naar de gehele volwassen populatie. Deze grote prospectieve studie bevestigt de bevindingen van eerdere observationele studies, namelijk dat inname van volkorengranen mogelijk het risico op alvleesklierkanker verlaagt.

Mechanismen

Mogelijke mechanismen, die de associatie verklaren, zijn:

• Inname van volkorengranen verlaagt het risico op diabetes type 2, een risicofactor voor alvleesklierkanker;
• Volkorenproducten verlagen mogelijk ontsteking, en ontsteking is geassocieerd met een hoger risico op alvleesklierkanker;
• De samenstelling van het darmmicrobioom kan een rol spelen in alvleesklierontsteking en kanker. Volkoren producten bevatten veel vezels, die van invloed zijn op de samenstelling van het darmmicrobioom, micronutriënten en bioactieve stoffen.

Sterkten van de studie	Zwakten van de studie
Grootste studie naar mogelijke associatie met gemiddelde van 17 jaar follow up en laag verlies (0,7%)	Gebruik FFQ (alleen bij baseline, geen follow-up)
Geografische locatie maakt dat verschillen in volkoren inname en type product inzichtelijk is	Risico op verstorende factoren (confounding) ondanks veel informatie beschikbaar over leefstijl.
Gevalideerde bronnen (FFQ en database kankerregistratie).	Deelnemers in DCH cohort hebben een iets hogere socio-economische status dan de algemene Deense populatie.

Volkoren – gunstig voor gezondheid

Het is al langer bekend dat volkoren gunstig is voor de gezondheid. Zo verlaagt consumptie van volkorenproducten het risico op coronaire hartziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Toch levert onderzoek naar de gezondheidseffecten van volkorengranen steeds vernieuwende inzichten. Zo ook deze associatie met alvleesklierkanker, en geeft een recente meta-analyse de aanwijzing dat dat consumptie van volkorengranen het risico op maag- en slokdarmkanker verlaagt. Met name de vezels in volkorenproducten krijgen veel aandacht voor hun rol bij gezondheid, maar volkoren biedt veel meer. Vitamines, bioactieve stoffen, antioxidanten en (plantaardige) eiwitten bijvoorbeeld. Het is waarschijnlijk dat juist die combinatie van voedingsstoffen uit de hele graankorrel bijdraagt aan de gunstige effecten van volkorenproducten. De “whole grain package” dus.

Bron

Schacht, S. R., Olsen, A., Dragsted, L. O., Overvad, K., Tjønneland, A., & Kyrø, C. (2021). Whole-Grain Intake and Pancreatic Cancer Risk—The Danish, Diet, Cancer and Health Cohort. The Journal of nutrition.